تحقیق اصول و روشهای تربیت در اسلام

دسته بندي : کتاب » معارف اسلامی

اصول و روشهای تربیت در اسلام

فصل اول - تعریف و حدود تربیت در اسلام
فصل دوم - مشخصات تربیت اسلامی
فصل سوم - اهداف تربیت اسلامی
فصل چهارم - اصول تربیت در اسلام
فصل پنجم - روشهای تربیت در اسلام
- موعظه , تصیحت و امر به معروف
- انذار , تهی از منکر و مبارزه با انحرافات
- برقراری ثواب و عقاب برای اعمال
- ایجاد محیط مساعد تربیتی
- بیان قصص انبیا و سرگذشت ملل
- ذکر امثال و تشبیه معقول به محسوس
- دعا و نیایش
- توبه و بازگشت
- برقراری یک نظام اسلامی برای اجرا و تداوم تربیت
دین و روشهای تربیتی

پیش درآمد
بسم الله الرحمن الرحیم
بحث از دین و تربیت همیشه مورد توجه اندیشمندان تربیتی بوده و بشر همواره به دنبال آرمان خواهی و كمال طلبی خود در شیوه های تربیتی به دین و ارزش های الهی علاقه وافری نشان مي داده است. هر چند پس از رنسانس و گسترش علم گرایی و غرور ناشی از آن و طرح «تقابل علم و دین» و جا افتادن این تفكر به لحاظ ضعف های موجود در دین مسیحیت و مبلغان و عالمان آن و به حاشیه رانده شدن دین تربیت دینی نیز مورد غفلت قرار گرفت.
اما پس از مواجهه ی انسان با تبعات این غفلت زدگی و گرفتاری او با تبعات جامعه صنعتی و زندگی مادی و بروز مشكلات متعدد فردی و اجتماعی ضرورت نگاهی دوباره به تربیت دینی احساس شد؛ كه در این میان نظرات مختلفی به چشم مي خورد.
1. عدّه ای با طرح عدم دخالت دین در تربیت انسان و ناكارآمدی آموزه های دینی كه ناشی از نگاه منفی به دین و عدم شناخت دقیق از مكتب تربیتی آن است. این بحث را همچنان رویكردی به مباحث قدیمی و مربوط به زمان نابالغی علم، تلقی مي كنند.
آنان تربیت را تنها بر مدار عقل و شناخت انسان از خودش استوار مي سازند، و قائل اند كه تنها علم، قابلیت شناسایی دقیق از آدمی را دارد؛ در این دیدگاه رابطه ای میان دین و تربیت وجود ندارد.
2. با ابطال نظریه علم گرایی مطلق، گرایشی به مباحث دینی و معنوی بروز كرد، اما در این رهیافت نیز بسیاری از ندیشمندان غربی رویكرد انسان را به دین غیر وحیانی و انسان محور كافی دانسته و راه های تربیتی برگرفته از آن را نیز برای هدایت انسان در مسیر پر پیچ و خم زندگی كافی مي دانند. در این نگاه، ملاك انسان، و نیازهای او و رفع آنها است. و در موارد نیاز به دین رجوع مي كند و با خرد خود از آن بهره مي جوید، اما هرگز خود را در اختیار دین قرار نمي دهد و نمي گذارد دین با راه های تربیتی خود برای او تصمیم گیری كند.
3. با توجه به ناكارآمدی دین (انسان محور) در همه ی شؤون و عرصه های زندگی و همه جانبه نیازهای مادی و معنوی او، ضرورت رویكرد به (دین وحیانی) احساس مي شود. در این نگاه به دین، كه دارای رویكردی زندگي مدار نیز مي باشد، دین در زوایای مختلف زندگی، نقش آفرینی مي كند و در متن زندگی حضور جدی و پررنگی دارد و پاسخگوی همه ی نیازهای اوست. در این نگاه به دین بحث از «دین و روش های تربیتی» ضرورت مي یابد زیرا:
بر این باوریم كه خالق یكتا كه به وجود آورنده و «ربّ» اوست بهتر از هر كسی انسان را مي شناسد و بر نقاط ضعف و قوت او آگاه است و كامل ترین راه را دانسته و بهترین مقصد نهایی را برای او رقم زده است.
پیامبران و امامان ـ علیهم السّلام ـ نیز كه انسان كامل و تربیت یافته همین مكتب بوده و بهترین مربیان هستند، آمده اند تا تربیت و هدایت انسان را عهده دار شده و راه درست را به او آموزش دهند، تا انسان پروردگار متعال را مالك و رب خویش قرار دهد و طرح تدبیر او را در زندگی به كار بندد و سرانجام به سعادت حقیقی رهنمون شده و به كمال واصل گردند.
بر این اساس در معارف اسلامی و سیره و سنت برجای مانده از پیشوایان دینی بهترین مبانی و روش های تربیتی یافت مي شود.
پس روشن است كه همه ی اجزای یك نظام تربیتی ـ حركت او به سوی مقصد، چگونگی و شیوه های روش های آن به گونه ای ناظر به انسان است، لذا در تبیین تربیت دینی باید ملاحظه كرد كه اسلام چه تعریفی از انسان ارائه مي دهد و او را دارای چه استعدادی مي داند و برای او چه اهدافی را معین مي نماید.
با تبیین موارد فوق و شناخت صحیح از رابطه انسان با خالق و رب خود بیشتر به رابطه (دین و تربیت) پی مي بریم. با توجه به مبانی موجود در متن دین و ارزش های بیان شده در آن و ویژگي های مبتنی بر ارزش ها باید به بررسی روش ها پرداخت، روش هایی كه مبتنی بر ارزش های ارائه شده و فراخور استعداد و توانمندی آدمی و مطابق با واقعیت های موجود است نه مبتنی بر نظریه پردازي‌های آرمانی و تجربی كه جای بسی آزمون و خطا دارد.
مجموعه منابع اسلامی و كتب اخلاقی سرشار از مباحث تربیتی بوده و از شیوه ها و روش های متعددی در تربیت و پرورش انسان سخن به میان آورده است، كه امروزه نیازمند روزآمد كردن و تحقیق جدیدی است تا خانواده ها و مربیان امور تربیتی و فرهنگی جامعه در این زمان كه عصر ارتباطات و تهاجم فرهنگی است آنها را به كار بسته و در تربیت نوجوانان و جوانان از آنها بهره جویند و بتوانند با به كارگیری روش های درست، دین را در نهاد نسل فردا
دسته بندی: کتاب » معارف اسلامی

تعداد مشاهده: 9151 مشاهده

فرمت فایل دانلودی:.doc

فرمت فایل اصلی: word-دارای منبع

تعداد صفحات: 52

حجم فایل:256 کیلوبایت

 قیمت: 5,000 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.   پرداخت و دریافت فایل پشتیبانی 24 ساعته : 09909994252